شوفاژ یا به فرانسوی (chauffage) در اصطلاح به سیستم گرمایشی یا همان حرارت مرکزی گفته می‌شود که وظیفه اصلی آن گرمایش محیط و تامین آب گرم مورد نیاز می‌باشد. معمولا رادیاتور در محلی از ساختمان صورت می‌گیرد که به آن شوفاژخانه یا موتورخانه گفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم درباره شوفاژها و انواع آن و همینطور در مورد مزایا و معایب آن صحبت کنیم. آیا می‌دانید مزایا و معایب شوفاژ چیست؟
اساس کار شوفاژها
رادیاتورها گرمای خود را از طریق تابش و جابجایی به هوای اتاق پس می‌دهند و معمولا ۱/۳ گرمای خود را از طریق تابش و ۲/۳ آن را از طریق جابجایی به هوای اتاق پس می‌دهند.
نحوه گرم شدن اتاق توسط رادیاتور به صورت جابجایی آزاد یا طبیعی می‌باشد. یعنی همانطور که می‌دانید هوای بالای رادیاتور معمولا به دلیل گرم شدن سبک شده و به طرف بالا حرکت می‌کند و هوای سرد طرف مقابل اتاق جایگزین آن می‌شود. به همین ترتیب یک چرخش طبیعی در جریان هوای اتاق به وجود آمده و دمای تمامی نقاط اتاق بالا رفته و اتاق گرم می‌شود.
شوفاژها بر پایه انرژی الکتریکی فعالیت می‌کنند و با تبدیل انرژی الکتریکی به حرارتی محیط اطراف و لباس های شما را گرم خواهند نمود. برخی شوفاژها از آب هم برای تامین انرژی استفاده می‌کنند و به کمک آب ایجاد حرارت خواهند نمود.
همگام با پیشرفت تکنولوژی، دستگاه‌هایی به مراتب کوچک‌تر، کارآمد‌تر و با مصرف انرژی کمتر، نسبت به گذشته تولید می‌شوند، که در مورد سیستم گرمایشی منازل هم به این صورت می‌باشد.
از مزایای شوفاژ می‌توان به عدم اشغال فضای زیاد، ایمنی بالا و راندمان مناسب، مستقل شدن واحدها از بحث گرمایش اشاره کرد. همچنین سرویس و نگه داری پکیج بسیار ساده می‌باشد.
انواع شوفاژ
انواع شوفاژ شامل مدل‌های پنلی، پره‌ای، حوله خشک کن و شیشه‌ای می‌شود. در ادامه به بررسی مزایا و معایب برخی می‌پردازیم.
مزایای شوفاژهای پنلی
بدنه رادیاتور پنلی به صورت یکپارچه است بنابراین تمیز نمودن آن ساده است و شما می‌توانید به راحتی توسط یک دستمال مرطوب آن را تمیز کنید.
از مزایای دیگر شوفاژ پنلی هزینه نصب این رادیاتورها پایین و نصب آن‌ها نیز آسان می‌باشد.
رادیاتور پنلی سازگاری خوبی با پکیج دارد و نیازی به هواگیری مداوم ندارد. تنها سالی یک یا دو بار هواگیری کافی است.
این نوع رادیاتور گرما را به میزان متعادل در فضا پخش می‌کند و بدنه آن تا حدی که باعث سوختگی شود گرم نمی‌شود که این از دیگر مزایای شوفاژ است.
بازده انرژی رادیاتور پنلی حدود ۶۰ درصد است.
جنس آن از فولاد است و به همین دلیل کیفیت و ماندگاری آن بالا است و مدت زمان گارانتی آن نیز توسط شرکت‌های تولید کننده طولانی است.
از دیگر مزایای شوفاژ می‌توان به این اشاره داشت که دارای سطحی یکپارچه و بدون درز هستند و ظاهر آن‌ها با دکوراسیون خانه‌های مدرن امروزی همخوانی دارد. زیبایی یکی از فاکتورهایی است که رادیاتور پنلی در مقایسه با سایر رادیاتورها دارا می‌باشد.
جنس این رادیاتور از فولاد است و قیمت فولاد به نسبت آلومینیوم به کار رفته در رادیاتور پره‌ای پایین‌تر می‌باشد؛ به همین دلیل قیمت رادیاتور پنلی در مقایسه با سایر رادیاتورها از جمله پره‌ای کمتر است. بنابراین رادیاتورهای پنلی علاوه بر زیبایی از نظر اقتصادی نیز مقرون بصرفه هستند.
قیمت این رادیاتورها در اندازه ۱۰۰ سانتی متری بین ۱۴۰ هزارتومان تا ۲ میلیون تومان است.
معایب رادیاتور پنلی
رادیاتور پنلی اگر دچار زنگ زدگی شود یا نقصی در عملکرد آن به وجود آید به طور کلی باید آن را تعویض نمود. در صورت آسیب و سوراخ شدن پنل رادیاتور امکان تعمیر مقرون بصرفه تقریباً وجود ندارد و کل پنل باید تعویض شود. تنها عیب آن این است. البته این رادیاتورها به دلیل کیفیت بالا و گارانتی چند ساله‌ای که دارند به ندرت دچار عیب و ایراد می‌شوند. به علت استفاده از فولاد، امکان زنگ زدن و سوراخ شدگی نسبت به انواع آلومینیومی به ویژه در بلند مدت وجود دارد.
امکان افزایش یا کاهش ظرفیت حرارتی رادیاتور به پنل وجود ندارد. (در چنین مواردی می‌توان با انشعاب از لوله رفت و برگشت شوفاژ و استفاده از پانل رادیاتور جداگانه، ظرفیت حرارتی را افزایش داد).
رادیاتور پره‌ای
در این نوع از رادیاتورها، هر پره از رادیاتور دارای ارزش حرارتی مشخصی است و از ترکیب تعداد پرهها، می‌توان ارزش حرارتی مورد نظر متناسب با فضای مورد بحث را بدست آورد. به ترکیب چند پره رادیاتور یک بلوک می‌گویند. در اکثر موارد جنس رادیاتورهای پره ای از آلیاژهای آلومنیومی می‌باشد. برخی از ویژگی‌ها و مزایای رادیاتورهای پره‌ای عبارتند از:
امکان کاهش یا افزایش پره و در نتیجه امکان افزایش بار حرارتی بلوک رادیاتور.
امکان تعویض پره‌های آسیب دیده. اگر یک پره سوراخ شد یا به هر دلیل آسیب دید، امکان آنکه فقط همان پره را تعویض کرد وجود دارد. البته گاهی هزینه بازکردن بلوک و تعویض یک پره بالاتر از خرید و تعویض کل بلوک رادیاتور می‌باشد.
از مزایای دیگر آن ها می‌توان به قدرت بالاتر نسبت به فولاد (رادیاتورهای پنلی) در مقابل زنگ زدگی اشاره کرد.
درحال حاظر قیمت هر پره بین ۸۰ هزار تومان تا ۱۰۰ هزار تومان است که برای حال و پذیرایی ۱۰ پره و برای هر اتاق خواب ۸ پره لازم است.
مقایسه پکیج با سایر سیستم‌های گرمایشی مانند شوفاژخانه و بخاری
ایمنی
از نظر ایمنی، باید گفت پکیج‌ها با استفاده از روش گرمایش محیط به کمک آب گرم از وجود متعدد بخاری‌ها در ساختمان می‌کاهد. به این طریق میزان خطرات ناشی از نشت منواکسیدکربن از مجراهای دودکش و همچنین خطرات ناشی از نشت گاز و خطر انفجار آن به کمک حضور پکیج در ساختمان به شدت کاهش می‌یابد.
همچنین خطراتی مانند آتش سوزی ناشی از مجاورت پارچه و لباس با بخاری و یا سوختگی پوست بدن، با وجود پکیج دیواری در ساختمان به طور کامل از بین می‌رود. پکیج به خاطر استفاده از سنسورهای هشداردهنده نسبت به سایر سیستم‌های گرمایشی ایمنی بالاتری دارد و بدون بو کار می‌کند.
از طرفی چون در این سیستم هر واحد می‌تواند دمای هوا و آب گرم را مستقل از سایر واحدها تنظیم کند بهره‌وری بالاتری دارد. در ضمن آب در این سیستم هدر نمی‌رود زیرا در آشپزخانه و حمام مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هزینه
از لحاظ هزینه مصرف انرژی و سایر هزینه‌ها باید بگوییم پکیج‌های گرمایش این قابلیت را به سیستم گرمایش ساختمان اضافه می‌کنند که کلیه واحدهای یک ساختمان می‌توانند شرایط دمای هوا و دمای آب گرم واحد را به طور دلخواه و مستقل از دیگر واحدها تنظیم کنند. بنابراین همه مصرف کنندگان، از شرایط محیطی خود که به کمک پکیج قابل تنظیم است رضایت خواهند داشت.
همچنین در سیستم گرمایش با پکیج، با کم شدن مسیر لوله کشی آب گرم مصرفی و شوفاژ و همچنین حذف نیاز به پمپ کردن آب گرم مصرفی در شوفاژ، از اتلافات گرمایی در مسیر و هزینه برق مصرفی پمپ کاسته می‌شود.
از مزیت‌های دیگر پکیج گرمایی، آماده به کار بودن آن است که به محض نیاز، قابلیت تولید آب گرم مورد نیاز ساختمان را دارا است و نیازی نیست حجم زیادی از آب به صورت ذخیره در شوفاژخانه به صورت آماده برای مصرف و گرم نگهداری شود.
پکیج‌ها همچنین با حذف فضای هدر رفته برای ساخت شوفاژخانه و سایر تاسیسات و همچنین با کاهش طول لوله آب گرم مصرفی، از هزینه‌های ساخت بنا به شدت می‌کاهد. شاید هزینه انرژی مصرفی پکیج نسبت به بخاری بالاتر باشد، اما به خاطر حذف مسیر لوله‌کشی آب، حذف پمپ آب و استقلال در مصرف هر واحد نسبت به موتورخانه بسیار به صرفه‌تر است.
ضمن اینکه هم هزینه تعمیر و نگهداری این سیستم از موتورخانه کمتر است و هم برای تعمیر آن دردسر کمتری خواهید کشید. در واقع پکیج یکی از بهترین سیستم‌های گرمایشی حال حاضر بازار و جایگزینی مناسب برای سیستم موتورخانه محسوب می‌شود.
تعمیر و نگهداری
از لحاظ تعمیرات و نگهداری نیز باید گفت مساله مهمی که در تاسیسات گرمایشی وجود دارد، آرامش خاطری است که سیستم گرمایشی در روزهای سرد سال به ساکنین یک ساختمان می‌دهد. از معایب شوفاژ این است که در صورت استفاده از شوفاژخانه پس از گذشت مدت زمانی از راه اندازی شوفاژخانه، دیگ و لوله ها پوسیده می‌شوند و نیاز به تعمیر پیدا می‌کنند. این نوع تعمیرات معمولا علاوه بر هزینه بالا، زمان بر بوده و تمامی ساکنین یک ساختمان بزرگ را با مشکل و سردرگمی مواجه می‌کند. در حالی که پکیج ها حتی در صورت خرابی شدید به سرعت قابل تعمیر و رسیدگی هستند و در صورت خرابی فقط یک واحد با مشکل مواجه خواهد شد. همچنین با توجه به ساده‌تر بودن سیستم لوله‌کشی پکیج‌ها و سبک بودن تجهیزات پکیج، تعمیرات آن نیاز به ابزار آلات خاص و بزرگ ندارد و یک کارشناس تعمیر پکیج به سرعت می‌تواند پکیج را به حالت آماده به کار برگرداند.
معایب پکیج دیواری
نسبت به موتور خانه عمر کمتری دارد. فضای داخل واحد را اشغال می‌کند. برای مکان‌هایی با دو حمام یا بیشتر مناسب نیست. میزان دبی آب گرم بهداشتی آن نسبت به موتورخانه کمتر و معمولا بین ۱۰ تا ۱۶ لیتر در دقیقه است.
برای مکان‌هایی با دو حمام یا بیشتر مناسب نیست. میزان دبی آب گرم بهداشتی آن نسبت به موتورخانه کمتر و معمولا بین ۱۰ تا ۱۶ لیتر در دقیقه است.
در محل‌هایی که مصرف آب گرم بهداشتی در فاصله زیادی نسبت به پکیج باشد به علت نداشتن مسیر بازگشت آب بهداشتی (که این امکان در موتورخانه وجود دارد) ضروری است تا آب سرد ناشی از اتلاف حرارتی داخل لوله بین پکیج و محل مصرف ریخته شود تا آب گرم به مصرف کننده برسد. البته فراموش نشود در محاسبه میزان گرمای لازم برای گرم کردن یک مترمربع از ساختمان باید بعضی از شرایط در نظر گرفته شود.
بخاری ارزان‌ترین سیستم گرمایشی است اما به دلیل عدم سازگاری با دکوراسیون داخلی امروزه در آپارتمان‌ها استفاده نمی‌شود.
اغلب سازندگان به علت اینکه هم نسبت به سیستم‌های دیگر ارزان‌تر است و هم دردسر کمتری دارد ترجیح می‌دهند از سیستم رادیاتور و پکیج استفاده کنند.
کنترل دمای آب و رادیاتورها در سیستم رادیاتور با پکیج دیگر مرکزی نیست و هر واحد می‌تواند متناسب با نیاز خود آن را کنترل کند. همچنین چیزی که پکیج را مقرون به صرفه می‌کند، کمتر بودن لوله کشی‌ها در این سیستم است.
اکنون تمامی مزایا و معایب شوفاژ را بررسی کردیم. در پایان این مطلب این شما هستید که باید انتخاب کنید کدام سیستم گرمایشی با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی پاسخگوی شرایط شماست و قادر است به خوبی محیط منزلتان را گرم کند.
در مورد هزینه نیز باید بگوییم شما می‌توانید با توجه به بودجه‌ای که در نظر گرفته‌اید مناسب‌ترین سیستم گرمایشی را انتخاب کنید.
این طور که برداشت می‌شود با توجه به شرایط اقلیمی تهران و مدل ساخت و سازی که به شکل آپارتمان می‌باشد و انتخاب اکثریت کارفرمایان بهترین گزینه سیستم گرمایشی پکیج رادیاتور باشد که پس از محاسبه بار حرارتی فضای مورد نظر و محل نصب رادیاتور می‌توان رادیاتور مورد نیاز را انتخاب کرد. با توجه به ابعاد محل نصب و میزان گرمادهی مورد نیاز از کاتالوگ‌های سازنده‌های رادیاتور، سایر مشخصات از جمله تعداد پرهها، سطح حرارتی و ابعاد رادیاتور را مشخص می‌کنیم.
از طریق سامانه انجام کار، «کارچیداری» تعمیرات شوفاژ و سایر خدمات ساختمان و خانه در کوتاه ترین زمان، با بالاترین کیفیت و کمترین قیمت ممکن، به‌وسیله افراد کاملا متخصص برای شما عزیزان قابل انجام است. در صورت تمایل، سفارش خود را در اپلیکیشن کارچیداری ثبت کنید.