عایق‌کاری و آب بندی روف گاردن یا سقف سبز، به اندازه طراحی و زیبایی آن مهم تلقی می‌شود؛ همانطور که بسیاری از ما می‌دانیم روف گاردن یک تکنولوژی مدرن است که برروی پشت‌بام‌ها و تراس‌ها کاربرد دارد؛ به بیان ساده روف گاردن باغی بر روی پشت بام ساختمان است که ساخت آن زیبایی بی‌نظیری را در پشت‌بام ساختمان‌ها ایجاد می‌کند و اغلب در محیط‌های شهری یافت می‌شود.
اگر به موضوع عایق‌کاری و آب‌بندی روف گاردن علاقه‌مندید، تا انتهای این مطلب با سامانه هوشمند سفارش خدمات «کار چی داری» همراه باشید.
سه عنصر طراحی عایق‌کاری و آب‌بندی روف گاردن
- پشتیبانی از وزن اضافه شده به ساختمان (سازگاری ذاتی روف گاردن و ساختار ساختمان)
- پیکربندی و یکپارچگی غشای ساخته‌شده و ضد آب بودن سیستم آن
- توجه به محل و اندازه زهکش‌های سقف ساختمان (خارج کردن آب اضافی درون خاک)
خصوصیات مهم عایق‌کاری روف گاردن کمی متفاوت از سیستم‌های سقف معمولی است؛ در واقع مهم‌ترین خاصیت عایق‌کاری روف گاردن این است که از دوام کافی برخوردار باشد بنابراین سیستم غشایی روف گاردن باید به اندازه‌ای سخت، محکم، مقاوم و با دوام باشد تا در برابر آسیب‌های مکانیکی ناشی از ابزارآلات باغبانی و فشار نفوذ ریشه‌های گیاه، مقاومت از خود نشان دهد تا کمتر به تعمیرات ساختمان نیاز باشد؛ لایه‌های عایق باید بگونه‌ای باشند که پس از نصب، در جای خود باقی بمانند و به بخشی جدایی‌ناپذیر از سیستم تکمیل‌شده، تبدیل شود.
ساخت غشای روف گاردن یا باغ پشت‌بام از سه بخش تشکیل شده که به شرح ذیل است:
- غشا یا لایه ضد آب یا عایق رطوبتی
- لایه تخته محافظ
- لایه عایق‌کاری روف گاردن
در حقیقت عایق رطوبتی یا آب‌بندی روف گاردن باید به‌علت قرار گرفتن مداوم در معرض رطوبت، از نظر سازه‌ای مقاوم باشد؛ به همین علت غشای ضد آب، عامل اصلی در این نوع ساخت و ساز به‌شمار می‌آید؛ این مواد غشایی که در لایه آب‌بندی روف گاردن بکاررفته است، باید توانایی جلوگیری از ورود رطوبت به تاسیسات را داشته باشد.
لازم به‌ذکر است که این عنصر کلیدی در طراحی سیستم باید بر نوع گیاه و طرح سازه اولویت داشته باشد؛ درست است که زیبایی شناسی روف گاردن یک امر مهم تلقی می‌شود اما به‌علت اینکه از سطح ضد آب به‌صورت دائمی استفاده می‌شود، باید شرایط سختگیرانه طراحی باغ مذکور را برآورده کند بنابراین نوع غشای بکار رفته باید از بالاترین عملکرد و استانداردهای مواد برخوردار باشد.
عایقی که برای سقف پشت‌بام یا عایق‌کاری و آب‌بندی روف گارن درنظر گرفته می‌شود، علاوه بر موارد فوق باید از ویژگی‌های حرارتی نیز برخوردار باشد تا در ماه‌های زمستان باعث کاهش اتلاف گرما از ساختمان گردد و در فصل تابستان، از ورود گرما به ساختمان جلوگیری کند؛ بدین ترتیب، این خصوصیات در نهایت منجر به کاهش هزینه‌های گرمایش و سرمایش می‌شوند.
همچنین بخوانید: تفاوت ایزوگامها و انواع عایق‌ها از نظر کیفیت، کاربرد و هزینه – جدول قیمت
بنابراین به‌طور کلی می‌توان گفت روف گارن یا باغ‌های پشت‌بام به غشایی نیاز دارند که از مشخصات زیر برخوردار باشد:
- در برابر نفوذ ریشه از مقاومت بالایی برخوردار باشد.
- در برابر اشعه ماورا بنفش مقاوم باشد.
- قادر باشد در برابر تغییرات شدید دما و شرایط جوی از خود مقاومت نشان دهد.
- در اتصالات و تقاطع‌های ساختمانی دارای قابلیت انعطاف‌پذیری باشد.
- در برابر سایشی که ممکن است در زمان ساخت سازه در سطح بوجود آید، از خود مقاومت نشان دهد.
- قادر باشد در برابر حملات حشرات و مواد شیمیایی خاک از خود مقاومت نشان دهد.
- عمر مفید داشته باشد.
- از نفوذ آب جلوگیری کند.
- بتواند برای مدت قابل توجهی در شرایط مرطوب، در حالت غوطه‌ور باقی بماند.
ایزولاسیون و عایق‌کاری روف گاردن
به‌سبب اینکه مواد غشای پشت‌بام به طور مداوم در معرض عناصر آب و هوایی مانند گرمای خورشید، باد، باران، برف، یخ و … قرار دارند، نیازمند عایق‌کاری صحیحی هستند بنابراین برای داشتن یک روف گاردن ایمن و زیبا و آب‌بندی شدن آن باید از شش لایه اصلی عایق استفاده شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت؛ لازم بذکر است که اگر عایق ضد آب بطور صحیح اعمال شود، می‌تواند عمر مفید ساختمان را افزایش دهد؛ از این نظر ویژگی مذکور مهم تلقی می‌شود که برخلاف مصالح پشت‌بام، مواد ضد آب آن غیرقابل دسترسی است و برای تعمیرات و تعویض، در درجه اول به هزینه‌های حفاری و هزینه‌های مربوط به تعمیرات نیازمند است که این هزینه‌ها نیز قابل توجه می‌باشد.
لایه‌های ایزولاسیون روف گاردن
- اولین لایه برای اجرای آب‌بندی روف گاردن، اعمال لایه عایق رطوبتی می‌باشد که در کشور ایران با توجه به عوامل ذیل، ایزوگام بهترین و پراستفاده‌ترین گزینه است:
- عمر عایق
- سهولت اجرا
- هزینه مقرون به‌صرفه
برای اعمال لایه عایق رطوبتی باید کف پشت‌بام را جدا از تصور اجرای روف گاردن، به‌صورت افقی و اصطلاحاً جان‌پناه آن را بصورت عمودی، به فاصله زمانی یک روز، قیرگونی یا ایزوگام کرد.
از ایزوگام در آب‌بندی روف گاردن که بگذریم، نکته‌ای که در مرحله اجرای عایق رطوبتی وجود دارد باید بدان توجه کرد و آن هم این است که باید عایق رطوبتی را در دو مرحله اجرا نمود؛ مرحله دوم باید به فاصله زمانی حدوداً دو الی سه ساعت از اجرای مرحله اول صورت بگیرد؛ لازم به ذکر است که برای آبگیری و تست آب‌بندی روف گاردن باید از زمان اجرای لایه دوم ۷۲ ساعت گذشته باشد.
جالب توجه است که عایق‌های رنگی رطوبتی نانو مولتیزو می‌توانند پیشنهاد خوبی جهت انواع عایق نانو (رطوبتی و حرارتی) و یا آب‌بندی روف گاردن و مقاطع مختلف ساختمان باشند؛ این عایق‌ها دارای مزایایی چون سهولت در اجرا و وزن اندک محصول پس از اجرا هستند که کار را آسان‌تر می‌سازند.
- دومین لایه که بیشتر از تخته‌های پلی‌استایرن اکسترودشده XPS، پنل‌های PIR یا فوم پلی‌اورتان ساخته شده، به لایه ژئوممبران یا لایه ضد ریشه مشهور است که پس از اجرای لایه اول یعنی لایه عایق رطوبتی اعمال می‌گردد؛ به‌سبب اینکه لایه مزبور از نفوذپذیری بسیار اندکی برخوردار است، تحت عنوان لایه ضد ریشه مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این لایه قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته و معمولاً پیش‌ساخته است اما گاهی در محل توسط ابزاری چون غلتک به‌وسیله روش گرم کردن آن ساخته می‌شود.
- سومین لایه در اجرای آب‌بندی روف گاردن یا عایق‌کاری روف گاردن، لایه‌ای به نام ژئوتکستایل است که نقش محافظ لایه یا ورقه ژئوممبران را برعهده دارد؛ لایه مزبور برای جدا سازی لایه فاضلاب و گیاهان در حال رشد در خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد و از ورود و مسدود شدن سیستم فاضلاب توسط موادی چون رسوب خاک و سایر ذرات ریز جلوگیری و تا حدی از ریشه گیاه محافظت می‌کند؛ بهره‌مندی از این لایه، کاربردهای ذیل را به ارمغان می‌آورد:
- کنترل فرسایش
- مسطح سازی
- عملیات زهکشی
- لایه چهارم به دو نام لایه ژئودرین و یا لایه زهکشی شهرت دارد؛ علت نام‌گذاری این لایه، این است که با شانه تخم‌مرغ شکلی که دارد، قادر است در جهت زهکشی آب و هوادهی به ریشه گیاه نقش مهمی را ایفا کند.
در واقع می‌توان گفت که زهکشی صحیح یک نیاز مهم در طراحی روف گاردن یا باغ پشت‌بام بشمار می‌آید.
در پاسخ به تصور غلط برخی که براین باورند که در طراحی سیستم‌های باغ پشت‌بام یا روف گاردن نیازی به زهکشی سقف نیست، باید متذکر شویم که نه‌تنها این نظریه نادرست می‌باشد بلکه بالقوه خطرناک نیز است زیرا به‌جهت مطابقت با محدودیت‌های ساختاری ساختمان، باید آب را از این سیستم خارج کرد.
- لایه پنجم که لایه آخر است، بنام لایه فیلتر خاک شناخته می‌شود؛ اجرای این لایه پس از زمان اجرای لایه زهکش و قبل از اجرای خاک مخصوص کاشت انجام می‌گیرد و فواید بسیاری را مثال موارد ذیل به همراه دارد:
- جلوگیری از شسته شدن خاک
- جلوگیری از عبور و نفوذ شن و ذرات خاک به داخل لایه زهکش
- فیلتر خاک
- پس از اینکه لایه‌های فوق برای عایق‌کاری روف گاردن اجرا شد، نوبت به مرحله زیباسازی و اجرای سطح نهایی آن یعنی پاشیدن خاک و کاشت گیاهان می‌رسد؛ به عبارتی ساده‌تر می‌توان گفت در این لایه، عمل پرورش گیاهان و فضای سبز صورت می‌گیرد؛ بنابراین نیاز است توصیه‌هایی را در این مرحله بدانید که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- استفاده از خاک سبک
- استفاده از گیاهان بومی منطقه
- بهره‌مندی از گیاهان همیشه سبز
- توجه به نیاز گیاهان روف گاردن به مراقبت و آبدهی کمتر در طول سال
- عدم استفاده از گیاهانی همچون چمن به‌علت آبگیری بالای آن
اگر نسبت به این مقوله و اقسام دیگر عایق‌بندی علاقه‌مند هستید می‌توانید در وبلاگ کارچی‌داری اطلاعات بیشتری نسبت به این مقوله کسب نمایید. همچنین به جهت مشاوره و سفارش عایق‌کاری و آب‌بندی روف گاردن، با مراجعه به سامانه هوشمند سفارش آنلاین کارچی‌داری نسبت به این کار اقدام نمایید.
در این سامانه هوشمند سفارشات شما پس از ثبت به متخصصین ما ارجاع داده خواهد شد و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به امور شما رسیدگی می‌شود. همچنین در صورت نیاز به مشاوره رایگان یا کسب اطلاعات بیشتر در خصوص عایق‌بندی و ایزوگام از طریق گزینه‌های زیر با ما در ارتباط باشید.